Program Dostępność Plus kompleksowo zajmuje się obszarem dostępności w Polsce. Jego celem jest zapewnienie swobodnego dostępu do usług i życia społecznego osobom ze szczególnymi potrzebami. Program dotyczy między innymi ochrony zdrowia. W ramach podjętych działań placówki POZ i szpitale mogą ubiegać się o granty na poprawę dostępności.
Rządowy Program Dostępność Plus — w jakim celu go wprowadzono?
Obecnie Polskę zamieszkuje 9 mln osób, które przekroczyły 60. rok życia. Ich liczba w 2030 roku będzie jeszcze wyższa i wyniesie około 10,7 mln. Według prognoz będzie to aż 30% ludności Polski. Starzejące się społeczeństwo potrzebuje dodatkowych ułatwień, by uzyskać pełny dostęp do usług publicznych. Program Dostępność Plus wyrównuje szanse w dostępie do placówek ochrony zdrowia w przypadku osób z trudnościami w samodzielnym poruszaniu się, niesłyszących i niedowidzących oraz mających trudności manualne i poznawcze.
Program zakłada udzielenie wsparcia finansowego 250 placówkom POZ i 50 szpitalom. Otrzymane granty można przeznaczyć na różne działania, które zwiększą dostępność danej placówki dla osób ze szczególnymi potrzebami. Wsparcie finansowe można przeznaczyć na: budowę podjazdów i wind, przystosowanie stron internetowych oraz zakup sprzętów ułatwiających komunikację z osobami z niepełnosprawnościami.
Dostępność Plus ma na celu poprawę warunków życia i funkcjonowania obywateli, którzy mają szczególne potrzeby i są w największym stopniu narażeni na dyskryminację z powodu niepełnosprawności, ograniczonej sprawności ruchowej lub wieku. Rządowy program wspiera wdrażanie rozwiązań, które realizują zapisy Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Konwencja zobowiązuje do zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami dostępu do różnych obiektów na równi z innymi obywatelami. Projekt ustawy Dostępność Plus powstał we współpracy z przedstawicielami środowiska osób z niepełnosprawnościami.
Grupy docelowe programu Dostępność Plus dla zdrowia
Dostępność Plus dla zdrowia niesie korzyści dla wszystkich osób, które z powodu ograniczeń fizycznych i poznawczych mają nierówne szanse w dostępie do placówek Podstawowej Opieki Zdrowotnej i szpitali. Dotyczy to w szczególności osób:
- z niepełnosprawnością ruchową (korzystających z wózków inwalidzkich, balkoników, kul ortopedycznych itp.),
- niewidomych, słabowidzących i niedowidzących,
- głuchych, głuchoniemych i słabosłyszących,
- cierpiących na zaburzenia psychiczne i niepełnosprawność intelektualną,
- niskorosłych,
- starszych i osłabionych z powodu ciężkich chorób, rekonwalescencji po operacji,
- mających trudności w komunikowaniu się z otoczeniem.
Ponadto ułatwienia wdrażane w ramach dofinansowania zwiększają dostępność placówek ochrony zdrowia dla kobiet w ciąży, osób z ciężkim bagażem lub towarem oraz opiekunów małych dzieci i osób, które używają wózków dziecięcych.
Kto jest zobowiązany do przestrzegania zapisów ustawy?
Podmioty należące do sektora publicznego są zobowiązane do zapewnienia co najmniej podstawowej dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i ograniczoną sprawnością ruchową. Placówki POZ i szpitale należą zatem do grupy podmiotów, od których wymaga się projektowania nowych usprawnień i usuwania istniejących barier dla obywateli zagrożonych dyskryminacją. Jakie są minimalne wymagania dostępności dla placówek ochrony zdrowia w poszczególnych aspektach ich działalności?
Dostępność architektoniczna:
- Korytarze i klatki schodowe powinny zapewniać możliwość swobodnego i bezpiecznego poruszania się osobom, które korzystają z kul, lasek i innych pomocy ortopedycznych, mają trudności z poruszaniem się oraz osobom starszym i użytkownikom wózków dziecięcych,
- Windy powinny zapewniać możliwość wjechania na wyższe kondygnacje w budynku,
- Podjazd powinien umożliwiać ominięcie schodów prowadzących do budynku.
Dostępność cyfrowa:
- Placówka POZ i szpital powinny zapewnić dostęp do stron internetowych i aplikacji mobilnych zgodnie z wytycznymi zawartymi w ustawie o dostępności cyfrowej.
Dostępność informacyjno-komunikacyjna:
- Przygotowanie informacji wizualnej o rozkładzie pomieszczeń w budynku w formie planu, schematu, oznaczeń kierunków itp.,
- Przygotowanie informacji dotykowych lub głosowych o rozkładzie pomieszczeń dla osób niewidomych i niedowidzących, by samodzielnie mogły poruszać się po budynku (fakturowe ścieżki prowadzące, makiety, nagrania audio na stronie internetowej, infomatu itp.).
Dofinansowanie przewidziane w programie Dostępność Plus może być przeznaczone również na szkolenia pracowników z obsługi sprzętu do komunikacji z osobą z zaburzeniami mowy, wyjaśniania procedur medycznych prostym językiem w celu uzyskania zgody na przeprowadzenie zabiegu lub stosowania standardów dostępności na stronie internetowej. Granty na wymienione cele mogą uzyskać placówki medyczne, które na dzień składania wniosku o dofinansowanie świadczą podstawową opiekę zdrowotną w co najmniej 3 zakresach: lekarza POZ, pielęgniarki POZ i położnej POZ. Obowiązkowe jest posiadanie umowy na udzielanie wymienionych świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia lub innym świadczeniodawcą, który taką umowę podpisał.
W przypadku dostępności cyfrowej dofinansowanie może być wykorzystane na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania. Sprzęt i oprogramowanie mają służyć poprawie komunikacji z pacjentami na odległość, wdrożeniu systemów rejestracji online i dostosowaniu stron internetowych do standardu WCAG 2.0. Granty umożliwiają kompleksowe przygotowanie placówki przyjaznej dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki dofinansowaniu placówka ma stać się przyjazna dla każdego bez względu na rodzaj i stopień niepełnosprawności ruchowej lub umysłowej.
Zapewniamy pomoc w przygotowaniu wniosku i uzyskaniu grantu! Zapraszamy do kontaktu z naszym specjalistą:
Wartość alokacji i wysokość grantów
Wartość alokacji wynosi 73 miliony złotych i jest podzielona na dwie koperty. W kopercie A znajduje się 70% alokacji, czyli kwota 51,1 mln złotych, które otrzymają placówki ochrony zdrowia w gminach o dochodzie na jednego mieszkańca niższym od średniej krajowej. Koperta B obejmuje 21,9 mln złotych dla gmin, w których dochód na mieszkańca jest wyższy lub równy średniej krajowej. Zgodnie z danymi GUS za 2020 rok wysokość średniego dochodu na jednego mieszkańca gminy wynosi 6502,68 zł. Wysokość dochodów na mieszkańca w poszczególnych gminach w Polsce znajduje się w załączniku nr 2 „Procedury oceny i wyboru wniosków” do wniosku o dofinansowanie z programu Dostępność Plus dla zdrowia.
Minimalna wartość grantu, o którą może wnioskować placówka to 150 tysięcy złotych, natomiast maksymalna to 720 tysięcy złotych. Placówka ochrony zdrowia nie musi mieć wkładu własnego. Limit wydatków należących do katergoli cross-financingu ustalono na 40% dofinansowania, a limit łącznej wartości wydatków na cross-financing i środki trwałe na 70% wartości grantu.
Czas realizacji przedsięwzięcia, na które uzyskano dofinansowanie, ustalono na 18 miesięcy. Przedsięwzięcie należy zrealizować nie później niż do dn. 31.08.2023 r. Wnioskodawca powinien zaplanować termin rozpoczęcia inwestycji z uwzględnieniem czasu potrzebnego na ocenę wniosku (ok. 4 miesięcy od dnia złożenia dokumentów). Dokumenty aplikacyjne należy składać drogą elektroniczną przez Platformę Obsługi Projektów Inwestycyjnych https://e-inwestycje.mz.gov.pl. Wniosek wypełnia się bezpośrednio na platformie. Następnie dołącza się do niego harmonogram w formacie programu Excel i pozostałe wymagane załączniki. Dostęp do platformy uzyskuje się za pośrednictwem Profilu Zaufanego, a wniosek podpisuje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Nabór wniosków ma charakter otwarty.
Jakie efekty ma przynieść program Dostępność Plus dla zdrowia?
Realizacja projektów dofinansowanych w ramach programu ma podnieść jakość usług zdrowotnych dla pacjentów z niepełnosprawnościami i ograniczoną sprawnością ruchową. Bariery architektoniczne mają być zniwelowane, podobnie jak ograniczenia w dostępności cyfrowej do stron internetowych i aplikacji mobilnych. Nowe i zoptymalizowane systemy IT w placówkach zdrowotnych mają uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Pracownicy ochrony zdrowia z kolei powinni wykazywać się wyższymi kompetencjami interpersonalnymi i komunikacyjnymi w stosunku do osób z niepełnosprawnością ruchową i umysłową.
Stopień realizacji każdego z tych celów będzie oceniany na podstawie audytu wstępnego i po zakończeniu działań projektowych. Na koniec projektu powstanie raport podsumowujący, w którym znajdą się rekomendowane działania systemowe do wdrożenia na terenie całego kraju.
W ramach projektu działa Komitet Dostępności Plus w ochronie zdrowia. W skład komitetu wchodzą przedstawiciele: organizacji pozarządowych, Rzecznika Praw Pacjenta, Biura Pełnomocnika Rządu ds. osób niepełnosprawnych, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju i Narodowego Funduszu Zdrowia. Ich zadaniem jest kontrolowanie efektów programu.